Anatomia blokad centralnych

Kręgosłup zbudowany jest z 33 – 34 kręgów, które tworzą kostną osłonę dla położonego wewnątrz kanału kręgowego rdzenia kręgowego. Fizjologicznie w kręgosłupie występują trzy krzywizny: lordoza szyjna i lędźwiowa oraz kifoza piersiowa, które to krzywizny warunkują rozprzestrzenianie się środka miejscowo znieczulającego podanego do przestrzeni podpajęczynówkowej.

Kręgi różnią się swoją budową w zależności od odcinka kręgosłupa, większość jednak zbudowana jest z trzonu kręgu, łuku oraz wyrostków (poprzeczne, kolczyste, stawowe). Przebieg wyrostków kolczystych różni się w zależności od poziomu kręgosłupa i ma ważne implikacje kliniczne w trakcie wykonywania blokad centralnych (w odcinku lędźwiowym przebiegają one praktycznie poziomo, w odcinku piersiowym kręgosłupa mają natomiast ułożenie dachówkowate).

Aparat więzadłowy kręgosłupa tworzą: więzadło nadkolcowe (łączy wierzchołki wyrostków kolczystych od C7 do kości krzyżowej), międzykolcowe (łączy trzony wyrostków kolczystych), więzadło żółte (łączy ze sobą sąsiednie łuki kręgów) oraz więzadła podłużne przednie i tylne łączące ze sobą trzony kręgów.

Rdzeń kręgowy znajduje się wewnątrz kanału kręgowego i rozciąga się od otworu wielkiego do poziomu L1 – L2 gdzie kończy się jako stożek rdzeniowy (w kilku procentach przypadków stożek rdzeniowy rozciaga sie do poziomu L2 – L3). Ku dołowi stożek rdzeniowy przechodzi w tzw. ogon koński. Rdzeń kręgowy pokryty jest przez  trzy opony, idąc od zewnątrz kolejno oponę twardą, pajęczą oraz miękką. Pomiędzy oponą pajęczą i miękką znajduje się przestrzeń podpajęczynówkowa wypełniona płynem mózgowo-rdzeniowym, która zawiera korzenie nerwó rdzeniowych oraz naczynia krwionośne.

Przestrzeń zewnątrzoponowa:

Przestrzeń zewnątrzoponowa rozpościera się od otworu wielkiego kości potylicznej do poziomu więzadła krzyżowo-guzicznego. Szerokośc przestrzeni zmienia się w zależności od poziomu kręgosłupa, najszersza jest w okolicy lędźwiowej (ok. – 6mm), zwężając się w kierunku dogłowowym. Ciśnienie w przestrzeni zewnątrzoponowej u większości pacjentów jest ujemne w stosunku do ciśnienia atmosferycznego, zwykle jest najniższe w odcinku lędźwiowym, jego wartość zależy jednak od wielu czynników, między innymi od pozycji pacjenta, odcinka kręgosłupa, wpływu ciśnienia panującego wewnątrz klatki piersiowej.

Ograniczenia przestrzeni zewnatrzoponowej:

• Granica tylna – więzadło żółte
• Ograniczenie boczne –  łuki kręgowe oraz otwory międzykręgowe, bocznie przestrzeń zewnątrzoponawa ma połączenie z przestrzenią przykręgową
• Granica przednia – więzadło podłużne tylne, trzony kręgów

Zawartość przestrzeni zewnątrzoponowej: korzenie nerwów rdzeniowych, sploty żylne i tętnicze, tkanka łączna i tłuszczowa

Przestrzeń przykręgowa (PVS – ParaVertebral Space):

Ograniczenia:

• Ograniczenie tylne – więzadło żebrowo-poprzeczne górne
• Ograniczenie przyśrodkowe – trzony kręgów, krążki międzykręgowe, przyśrodkowo przestrzeń przykręgowa ma połaczenie z przestrzenią zewnątrzoponową poprzez otwory międzykręgowe.
• Ograniczenie przednio-boczne – opłucna ścienna, Bocznie PVS komunikuje się z przestrzenią międzyżebrową
• Za ograniczenie dolne uznaje się początek mięśnia lędźwiowego (zwykle poziom L1)

Zawartość:  gałęzie brzuszne i grzbietowe nerwów rdzeniowych, pień współczulny