Blokada splotu szyjnego

Blokada splotu szyjnego. Technika out of plane.

Splot szyjny powstaje z gałęzi brzusznych nerwów rdzeniowych od C1-C4 i zwyczajowo dzielony jest na splot szyjny powierzchowny i głęboki (nie jest to do końca podział prawidłowy – patrz opis w „Anatomia kończyny górnej”). „Część powierzchowną” splotu tworzą cztery czuciowe gałęzie końcowe: nerw uszny wielki, nerw potyliczny mniejszy, nerwy nadobojczykowe oraz nerw poprzeczny szyi, które zaopatrują czuciowo skórę głowy, potylicy, szyi, oraz okolicę nadobojczykową. Po przebiciu powięzi przedkręgowej pokrywającej mięśnie głębokie szyi, nerwy przebiegają w przestrzeni ograniczonej przez powięź przedkręgową (blaszka głęboka powięzi szyi) oraz blaszkę powierzchowną powięzi szyi, otaczającej mięsień mostkowo-obojczykowo-sutkowy. Na wysokości wyrostka poprzecznego C4 nerwy przebiegają bezpośrednio poniżej mięśnia mostkowo-obojczykowo-sutkowego, przebijając blaszkę powierzchowną powięzi szyi, wyłaniają się zza tylnego jego brzegu  mniej więcej połowie długości mięśnia (punkt Erba).

Wskazania:

• Chirurgia barku i stawu barkowo-obojczykowego (w celu uzupełnienia blokady splotu ramiennego z dostępu pomiędzy mięśniami pochyłymi).
• Endarterektomia tętnicy szyjnej.
• Inne zabiegi w obrębie tkanek powierzchownych szyi (np. biopsja węzłów chłonnych).
• Analgezja po zabiegach tyreoidektomii.

Przeciwwskazania:

Bezwzględne:

• Odmowa pacjenta
• Infekcja w miejscu wkłucia
• Uczulenie na środki miejscowo znieczulające

Względne:

• Brak możliwości współpracy z pacjentem.
• Koagulopatie.
• Deficyty neurologiczne w obrębie obszaru zaopatrywanego przez splot szyjny.

Ułożenie pacjenta:

• Pacjent w pozycji na plecach z lekko uniesioną górną połową ciała, głowa odchylona i skierowana w stronę przeciwną do wykonywanej blokady.

Lokalizacja i sonoanatomia:

• Blokadę wykonujemy na poziomie wyrostka poprzecznego kręgu C4.
• Aby prawidłowo zlokalizować wyrostek poprzeczny C4 liniową głowicę umieszczamy w płaszczyźnie poprzecznej w okolicy nadobojczykowej a następnie przesuwamy się w kierunku dogłowowym wzdłuż mięśnia mostkowo-obojczykowo-sutkowego, lokalizując kolejne wyrostki poprzeczne począwszy od C7.
  • wyrostek poprzeczny kręgu C7 charakteryzuje brak guzka przedniego oraz typowa sonoanatomia (patrz galeria poniżej).
  • bardzo charakterystyczną budowę posiada również wyrostek poprzeczny kręgu C6. Cechuje się on obecnością bardzo wydatnego guzka przedniego zwanego inaczej guzkiem tętnicy szyjnej (tuberculum caroticum), który może także służyć jako punkt orientacyjny.
• Na poziomie wyrostka poprzecznego kręgu C4 (w większości przypadków odpowiada on także podziałowi tętnicy szyjnej wspólnej), splot szyjny występuje w postaci skupiska drobnych hipoechogenicznych okrągłych struktur, wciśniętych pomiędzy blaszkę powierzchowną powięzi szyi (hiperechogeniczna linijna struktura otaczająca mięsień mostkowo-obojczykowo-sutkowyw) a powięź przedkręgową pokrywającą mięśnie głębokie szyi.

Kliknij na galerię aby powiększyć

Technika wykonania blokady:

• Technika in-/out-of-plane.
• LMZ deponujemy w obrębie splotu, pomiędzy blaszką powierzchowną a głęboką powięzi szyi.
• Unikamy depozycji anestetyku w bezpośredniej okolicy tętnicy szyjnej.

Dawka leku miejscowo znieczulającego:

• Zwykle wystarczające jest 10-15ml LMZ. Najczęściej stosujemy roztwór 2% Lignokainy, 0,25% Bupiwakainy bądź 0,2% ropiwakainę.

Powikłania:

• Powikłania neurologiczne związane z uszkodzeniem nerwów
• Powikłania infekcyjne
• Nakłucie tętnicy z powstaniem krwiaka
• Reakcja toksyczna na środki miejscowo znieczulające

Uwagi:

• W chwili obecnej nie zaleca się wykonywania blokady części głębokiej splotu szyjnego (korzeni C1-C4) z uwagi na duże ryzyko powikłań neurologicznych.